Dönüşüm, aşağıda betimlenen ailenin romanı: “Karısı Genevieve, yakınlardaki bir ilkokulda öğretmenlik yapıyordu. Çift maaşlı ve çocuksuz bir aile: Nüfus istatistiklerine bakılacak olursa kıskanılası bir durumdur onlarınki, ne var ki kira ve faturaları ödedikten ve borçlarını biraz hafiflettikten sonra, Karl tabanı delik ayakkabısının yerine bir yenisini almadan önce iki kez düşünür olmuştu. Kiraları durmadan artıyordu. Bunların bir kısmının kendi suçları olduğunu biliyordu bilmesine de hayattan da istedikleri vardı. Her gün, neredeyse hazırlayan elemanın bir saatte kazandığına eşit bir ücret ödeyerek, poster kutuları kadar koca bardaklarda aromalı kahve içiyorlardı. Markette alışveriş arabalarını daha eve girmeden yiyip bitirdikleri abur cuburla dolduruyorlardı. Her ayın son haftası, paraları hâliyle suyunu çekiyor ve o haftanın mutfak alışverişini kredi kartı ile ödüyorlardı. Tren dönüş biletini de. İhtiyacı olan o bir çift ayakkabıyı da, Genevieve’in doğum günü hediyesini de.”
Yama küçük, yırtık büyük olunca, genç çiftten birinin aklına “çok parlak” bir fikir gelir: Eşinden habersiz bir sürü kredi kartı alır ve birinin borcunu ötekiyle ödemek suretiyle büyük bir borç batağına saplanır. Bu arada bir de vergi usulsüzlüğü yapar. Sonuçta mahkemeye düşer ve ya hapis yatmak ya da Dönüşüm adlı bir şirketin sunduğu altı aylık bir “eğitime” katılmak seçeneklerinden birini seçmeye zorlanır. Eğitimin tek koşulu, bu programa eşiyle birlikte katılmasıdır. Eğitim sırasında kendilerine ücretsiz barınma, yeme, içme vb. sağlanacaktır. Tam bu sırada evi tahliye etmeleri yönünde bir de tebliğ alırlar. Bir nevi körün istediği bir göz, Allah vermiş iki göz!
Bu sonu yaratan ortam şöyle tarif ediliyor kitapta: “Son yıllarda amatör ev sahipleri yerlerini profesyonel mülk sahiplerine bırakmıştı. Bir sokak boyunca bütün evler satın alınıyor ve bunlar daha sonra küçük evlere, onlar da daha küçük evlere dönüştürülüyordu. Ara sıra bir köşe yazarı soracaktı: “Hükümetin ülkemiz kaynaklarını kurutan, günümüz kuşağını haklarından mahrum edip yoksulluğa sürükleyen bu alıp başını gitmiş hırsı frenlemek adına bir şeyler yapmasının artık zamanı gelmedi mi?” Aslında son üç yönetim bunu denemişti; devlet memurları ve otuzlu yaşlarını süren insanlara tahsis edilmek için belli sayıda bina sosyal konut olarak ayrılmıştı. Ancak bu düzenlemeler, ailelerinden miras kalan mülklerle geçimlerini sağlayan ev sahiplerinin kayıplarını kapatmak için kiraları yükseltmesiyle sonuçlanmıştı. Gerçekten büyük bir kayba uğradıklarını düşünüyorlardı ve bunun için içleri yanıyordu. Fırça saçlı ve Crombie marka gri bir manto giyen sevimli bir adam olan Karl’ın ev sahibi onu buna inandırmıştı.”
Hal böyle olunca Genevieve ve Karl, Dönüşüm programına katılmayı kabul ederler. Ne de olsa Dönüşüm “Benzersiz eğitim imkânlarından ve uzun yıllar süren barış ortamından yararlanmış” ve belki de bu yüzden “adi suçlara meyletme, aşırı alkol tüketimi ve ekonomik konulardaki beceriksizlik gibi yollarla kendini yok etmeye karar vermiş gibi” görünen, “Oy vermeyen, topluma herhangi bir katkı sağlamaktan vazgeçmiş ve içine düştükleri durum için kendileri dışında herkesi suçlayan” bu kuşağın nitelikli üyelerini “eğiterek” topluma yeniden kazandırmayı amaçlamaktadır.
Genç çift kendilerine mentor atanan çiftin evine taşınıp ekmek elden, su gölden yaşamaya başlar. Fakat işler gerçekten göründüğü gibi midir? Dönüşüm’ün hedefindeki kimdir? Hatayı yapan mı, yoksa hata yaptığı halde eşini terk etmeyip yanında kalmayı seçen mi?
Dönüşüm adeta bir güncel distopya. Anlattığı şeylerin pek çoğu gündelik hayatımızın bir parçası. Luke Kennard hem modern hayatın bize getirdikleri ve bizden götürdüklerine ilişkin sağlam gözlemlerde bulunuyor hem de sonuna kadar büyük bir merakla okunan bir roman sunuyor okura.
Funda Başak Dörschel’in çevirisi gayet başarılı.Türkçe bilen bir çevirmenle karşı karşıya olduğumuz aşikâr. Metnin kusursuza yakınlığı titiz bir redaksiyon süreci geçirildiğini gösteriyor. Sonuç zevkle ve merakla okunan bir roman. Okuyun, beğeneceğinizi sanırım.
COMMENTS